Vrij Gedacht

Ik vind het prettig om me zo nu en dan af te sluiten van de wereld en op te gaan in teksten van Latijnse of Griekse schrijvers. Het dwingt me tot traagheid en aandacht in een soms te snelle en vluchtige wereld. Onlangs deed ik dat met Ovidius. In zijn Metamorphosen vertelt deze Latijnse dichter vele wonderbaarlijke verhalen, vaak gebaseerd op de gedaanteverwisseling van personages. Ik kwam er een mooie fabel tegen met uitgesproken ecologische trekken, over de brute koning Erysichthon.

Ik ben een veerman. Ik laad elke dag leerlingen in een oude sloep en vaar met hen een stroom van soms twintig en meer eeuwen over, tegen de stroming in. Ik laat hen paleizen zien van woorden, rijkdommen van een gedacht verleden, schatkamers vol oude en nieuwe meesters. Ik breng hen elke keer ook weer terug en merk vaak zwijgend hoe hetgeen ze zagen en hoorden door de naden van de sloep wegsijpelt, en de stroom er een van vergeten wordt.

Neen, geen cynische opstoot van een verzadigd mens die de schouders ophaalt bij het zoveelste leed van anderen, elders. Wel een nieuwe campagneslogan van Broederlijk Delen, met als achterliggende gedachte dat mensen in het Zuiden best wel hun eigen boontjes willen doppen, als de omstandigheden mee zitten. En dat is, zag ik gisteren op een infoavond in Lokeren, niet altijd het geval. Ongebreidelde mijnbouw ondermijnt letterlijk en figuurlijk de leefomstandigheden van lokale boeren in Latijns-Amerika. In het Guatemalteekse San Miguel bijvoorbeeld graaft de Canadese groep Goldcorp naar goud.

Mijn zaterdagochtendritueel: op tijd uit bed en met de fiets naar Gent, om de vrijdageditie van het NRC-Handelsblad. Een krant met in haar hoofding het motto Lux et Libertas, Licht en Vrijheid. Waarden mij in toenemende mate dierbaar, nu de ‘Verlichting’ wereldwijd steeds doffer schijnt en straatroepers vrijheid graag verwarren met hufterigheid. Een krant met nog een scherpe scheiding tussen feiten en opinie. En een waardevolle boekenbijlage.

Beste lezer, verwacht hier geen hoogdravende teksten of breedvoerige beschouwingen. Ik wil je deelachtig maken aan mijn kleine en grote verwonderingen. Iets kwijt kunnen over een gelezen boek, een treffend citaat, een inspirerende ontmoeting. Schrijven over wat me ontroert of verontwaardigt. Verslag uitbrengen over alledaagse dingen. Of zoals Montaigne zegt in het voorwoord van zijn Essais: “Ik heb geen moment gedacht aan het nut voor u of aan mijn eigen glorie.