Vrij Gedacht

Pukkelpop. Ik had al eens diep gezucht toen de vorige zaterdag aangekondigde treinstaking een uitzondering bleek te willen maken voor al wie zich per spoor richting Hasseltse weiden wou begeven. Dat andere landgenoten op een nat perron afgeschafte treinen mochten trotseren, was blijkbaar minder een probleem. Stel je voor dat je de groepen van de zaterdagse ‘main stage’ had moeten missen omdat je trein niet reed. Hun tot de verbeelding sprekende namen: Evil Invaders, Equal Idiots, De Jeugd van Tegenwoordig en Gossip. Daar wil je toch bij zijn?

Waarom gaan we op reis? In een recent stukje op de website van VRT-nieuws wijt psychiater Dirk De Wachter dit aan een fundamenteel menselijke nood aan iets nieuws, aan verandering. Een drang die volgens hem wel vol tegenstellingen zit: afwisseling betrachten, maar tegelijk in het vertrouwde willen terechtkomen, met hetzelfde slag mensen, dezelfde eetgewoonten, dezelfde drukte als die we willen ontvluchten. En dus pleit hij ietwat stout voor Bongobonnen om thuis in je eigen tuin te zitten.

Van een kille en natte meimaand zonder overgang naar een hittegolf. Een aanslag op lijf en leden, dit. Vermoeidheid, die eigen is aan de laatste schoolweken, graaft zich nog dieper onder mijn huid en maakt, als het even kan, van mijn bed ook overdag een goede vriend, voor een korte siësta. Tijdens het ‘hora sexta’ of ‘zesde uur’, op en kort na de middag, lieten de verstandige Romeinen de wereld voor wat ze was, trokken ze zich achter gesloten luiken in de koelte terug en probeerden ze de hitte van zich af te slapen.

Eindelijk paasvakantie, in jaren niet zo laat. Wie niet in het onderwijs staat, kan deze verzuchting misschien moeilijk begrijpen en zal de brauwen fronsen bij het gegeven dat een lesgevend mens zo naar leerlingloze dagen kan snakken. Vakanties in het onderwijs blijven voor de buitenwereld vaak een bron van afgunst en soms zelfs onbegrip. Laatst kwam ik een kaartje tegen dat het cliché helemaal bevestigt: een kalende man oreert aan bord dat er twee goede redenen zijn om leraar te worden: juli en augustus.

Lange tijd had ik gedacht dat levensinzicht op de middag van het leven kwam, een middag die in vele culturen rijk is aan symboliek en een gewijd moment markeert: het bereiken van een kortstondig evenwicht in de cyclische beweging van de dag. Met de zon in het zenit vervallen de schaduwen eventjes, is het licht intenser dan tevoren en wordt de routine van het leven soms pijnlijk zichtbaar, meende ik. Voor sommigen doemt dan het gevreesde middagspook op, de demon van de ‘midlife crisis’, waarbij sommige mannen uit verveling menen toe te zijn aan een moto of een nieuw lief.

Met minder lucht
neem ik geen genoegen
om los te laten wat
voorbij de hoogten van mijn hoofd
de steile hemel in klom.

Ik vink mezelf af
en de jaren die
in tientallen
naar alle kanten joegen
en hun krassen lieten
zoals de kauwen op dit beeld.

Ik vrees de leegte niet.
Het komt wel goed,
zegt de dichter,
voor wie omhoog blijft kijken.

(December 2018 - foto Simon Debbaut)

Het was een wel heel oud landschap waarin we ons de voorbije weken begaven. Een dat zelfs zijn naam leent aan een geologische periode van 150 miljoen jaar geleden, de tijd van de dinosauriërs. In deze Jura, een groene strook aan de Frans-Zwitserse grens, kozen we de Doubs tussen Dole en Villers-le-Lac als rode rivierdraad voor onze jaarlijkse vakantie. Ook in recentere tijden vormde de streek van de Franche-Comté een geschiedkundig buitengewoon interessante uithoek die in de 16de en eerste helft van de 17de eeuw deel uitmaakte van de Nederlanden en dus door Spanje werd bestuurd!

De superlatieven vlogen rond de oren, gisterenavond en deze morgen. “Goddelijke duivels (uitroepteken – mooi oxymoron trouwens).” “Een historische overwinning (nog meer uitroeptekens).” “Deze generatie heeft geschiedenis geschreven (een elftal aan uitroeptekens).” Goed, de Belgische voetbalploeg heeft in een spannende wedstrijd Brazilië, de beste ploeg van het toernooi, verslagen, met iets meer geluk zelfs dan kunde (cf.

Er zijn nog zekerheden in het leven. De verkiezingen naderen en de besturende partijen die al jaren, zeg maar decennia, van Lokeren een zadelonvriendelijk en kettinggeselend hobbelparcours maken, ontdekken opnieuw de fiets. De VLD klopt zich op de borst dat ze recent, hoera, twee fietsstraten hebben ingevoerd waar auto’s fietsers niet mogen inhalen. Lees: ze zullen aan de ingang van twee straten een bordje hangen met de vermelding ‘fietsstraat’. Dat is iets heel anders (begin augustus waren er nog geen te bespeuren - de bordjes zijn naar verluidt besteld).

Het voelde vreemd aan, gisterenavond. Een duw op de knop en mijn masterscriptie, de apotheose van vijf jaar Gentse studies, was de digitale snelweg op. De gedachten waaierden daarna rijkelijk uit. Naar de onverbiddelijke snelheid waarmee de tijd was gevlogen. Naar de rijkdom van kennis waarvan ik een verse glimp had mogen opvangen. Naar het geluk dat ik in de studie en het pendelen naar Gent had gevonden. In mijn dankwoord schreef ik hoe in die scriptie meerdere levenslijnen waren samengekomen, een eerste al van toen ik zestien jaar oud was.