Vrij Gedacht

Met minder lucht
neem ik geen genoegen
om los te laten wat
voorbij de hoogten van mijn hoofd
de steile hemel in klom.

Ik vink mezelf af
en de jaren die
in tientallen
naar alle kanten joegen
en hun krassen lieten
zoals de kauwen op dit beeld.

Ik vrees de leegte niet.
Het komt wel goed,
zegt de dichter,
voor wie omhoog blijft kijken.

(December 2018 - foto Simon Debbaut)

Het was een wel heel oud landschap waarin we ons de voorbije weken begaven. Een dat zelfs zijn naam leent aan een geologische periode van 150 miljoen jaar geleden, de tijd van de dinosauriërs. In deze Jura, een groene strook aan de Frans-Zwitserse grens, kozen we de Doubs tussen Dole en Villers-le-Lac als rode rivierdraad voor onze jaarlijkse vakantie. Ook in recentere tijden vormde de streek van de Franche-Comté een geschiedkundig buitengewoon interessante uithoek die in de 16de en eerste helft van de 17de eeuw deel uitmaakte van de Nederlanden en dus door Spanje werd bestuurd!

De superlatieven vlogen rond de oren, gisterenavond en deze morgen. “Goddelijke duivels (uitroepteken – mooi oxymoron trouwens).” “Een historische overwinning (nog meer uitroeptekens).” “Deze generatie heeft geschiedenis geschreven (een elftal aan uitroeptekens).” Goed, de Belgische voetbalploeg heeft in een spannende wedstrijd Brazilië, de beste ploeg van het toernooi, verslagen, met iets meer geluk zelfs dan kunde (cf.

Er zijn nog zekerheden in het leven. De verkiezingen naderen en de besturende partijen die al jaren, zeg maar decennia, van Lokeren een zadelonvriendelijk en kettinggeselend hobbelparcours maken, ontdekken opnieuw de fiets. De VLD klopt zich op de borst dat ze recent, hoera, twee fietsstraten hebben ingevoerd waar auto’s fietsers niet mogen inhalen. Lees: ze zullen aan de ingang van twee straten een bordje hangen met de vermelding ‘fietsstraat’. Dat is iets heel anders (begin augustus waren er nog geen te bespeuren - de bordjes zijn naar verluidt besteld).

Het voelde vreemd aan, gisterenavond. Een duw op de knop en mijn masterscriptie, de apotheose van vijf jaar Gentse studies, was de digitale snelweg op. De gedachten waaierden daarna rijkelijk uit. Naar de onverbiddelijke snelheid waarmee de tijd was gevlogen. Naar de rijkdom van kennis waarvan ik een verse glimp had mogen opvangen. Naar het geluk dat ik in de studie en het pendelen naar Gent had gevonden. In mijn dankwoord schreef ik hoe in die scriptie meerdere levenslijnen waren samengekomen, een eerste al van toen ik zestien jaar oud was.

Net terug van een heel frisse fietstocht van een vijftigtal kilometer. Had de indruk dat half Vlaanderen zich vandaag in een zeemvel had gehesen en dat niet alleen voor de Ronde voor wielertoeristen. Wat weer opviel: zovele spuuglelijke outfits, met reclame voor vleeshallen, schrijnwerken of Café bij de Jos, om maar iets te zeggen. Ik ga altijd voor een neutraal truitje, en vandaag voor een gewone windstopper in effen geel fluo, geen luxe bij dit aanhoudende kille weer.

Woensdagavond. Ik lig te woelen in mijn koude bed en slaap de slaap van bedrogenen. Een grote liefde is me ontroofd naar vreemde oorden. Lezer, schrik niet. Het gaat niet om die wier naam ik al bijna dertig jaar met hoofdletter schrijf, maar om de school waarmee ik in mijn werkende leven intens verknoopt ben geraakt.

Dé gespreksonderwerpen een week voor de krokusvakantie: Temptation Island en transmigranten. Beide van een immense treurigheid, om totaal verschillende redenen. Gelukkig kan ik dan terugvallen op een oud boek, waarin te lezen is: "Ze trof hem aan gezeten op het strand, / zijn ogen droogden nimmer door de tranen, / het zoete leven kwijnde weg, hij wou / terug naar huis en jammerde, hij vond / niet langer meer behagen in de nimf. / Want inderdaad, zijn nachten bracht hij steeds / gedwongen door in haar gewelfde grot, / onwillig naast de nimf die hem graag wilde.

Molens zijn fascinerende bouwsels. Mij herinneren ze aan gezinsuitstappen naar het havendorp Doel, samengevouwen op de achterbank van een te kleine Fiat 850, en de pannenkoek in de Scheldemolen op de dijk. Ze voeren me terug naar de tijd dat ik op een zanderig pleintje bij de Sint-Niklase Witte Molen met leeftijdgenoten balletjes trapte. Prettig detail: we lesten onze dorst en kochten snoep in een kruidenierswinkeltje in de aanpalende Azalealaan, toen opengehouden door wie veel later mijn schoonmoeder werd.

Een vingerwijzing zou het kunnen zijn
naar wat is – een stad onder water –
Een stenen potlood om
onze namen in de berg te krassen
Een half verdronken uitroepteken
waarvoor de woorden vrij zijn in te vullen

Zoals:
We aten bessentaart in de Reschner Alm
in een hoge plooi boven het meer
of ademden hier veel dieper dan thuis
of dachten nog niet aan 2018
Zoiets.

Graun 28 juli 2017